Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Geçmeyen Ağrı: 5 Neden ve Çözüm Yolları

Diz Protezi Ameliyatından Sonra Ağrı Ne Zaman Normaldir?

Diz protezi ameliyatı sonrası ilk birkaç hafta boyunca ağrı ve şişlik normâldir.
Bu dönemde ağrı, dokuların iyileşme sürecinin doğal bir parçasıdır. Ameliyat sırasında kemik ve yumuşak dokularda yapılan kesiler, protezin yerleştirilmesi ve yumuşak dokuların gerilmesi sinir uçlarını uyarır. Bu durum, vücudun iyileşme sürecinde beklenen bir tepkidir.

Özellikle ilk 6-8 hafta içinde ağrının giderek azalması gerekir.
Ancak ameliyattan 3 ay ve daha uzun süre geçmesine rağmen ağrı devam ediyorsa, bu durum normâl değildir ve başka bir probleme işaret edebilir. Bu nedenle detaylı bir ortopedik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile değerlendirme yapılmalıdır.

Diz Protezi Sonrası Geçmeyen Ağrının Başlıca Nedenleri (Bilimsel Açıklamalar ile)

1. Enfeksiyon (Protez Enfeksiyonu)

Diz protezi sonrası görülen en ciddi komplikasyonlardan biridir.

• Erken dönem enfeksiyon: Genellikle ameliyattan sonraki ilk 6 hafta içinde ortaya çıkar.
  Belirtileri arasında yara yerinde kızarıklık, sıcaklık artışı, akıntı, ateş ve şiddetli ağrı bulunur.
• Geç dönem enfeksiyon: Aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilir.
  Daha sinsi ilerler, genellikle protez çevresinde sürekli ağrı, dizde sertlik ve yürüme güçlüğü ile belirti verir.

Bilimsel olarak, protez enfeksiyonlarının tedavisi zordur çünkü bakteriler protezin yüzeyinde biyofilm adı verilen koruyucu bir tabaka oluşturur. Biyofilm tabakasındaki bakteriler, antibiyotiklere karşı dirençlidir. Bu nedenle birçok durumda cerrahi müdahale gerekir.

2. Protez Gevşemesi

Protez ile kemik arasındaki bağlantının zayıflaması sonucu ortaya çıkar.

• Mekanik gevşeme: Protezin doğru açılarda yerleştirilmemesi veya hastanın fazla kilolu olması nedeniyle proteze aşırı yük binmesi sonucu gelişir.
• Biyolojik gevşeme: Vücudun proteze karşı verdiği bağışıklık yanıtı, zamanla protez çevresinde kemik erimesine (osteoliz) neden olur.

Protez gevşemesi, özellikle yürürken artan ağrı ve dizde güvensizlik hissi ile kendini gösterir.
Görüntüleme yöntemleriyle tanı koyulur ve çoğu durumda revizyon ameliyatı gerekir.

3. Yumuşak Doku Problemleri

Diz çevresindeki kas, bağ ve tendonlar ameliyat sonrası iyileşme sürecinde etkilenebilir.
Bu durum ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.

Örneğin:

• Patellar tendon irritasyonu,
• Eklem kapsülünde sertlik ve yapışıklık (artrofibrozis),
• Quadriceps kasında güçsüzlük veya yapışıklıklar.

Bu tür problemler genellikle yetersiz rehabilitasyon, aşırı zorlanma veya yumuşak dokuların ameliyat sırasında fazla gerilmesi nedeniyle oluşur. Düzenli fizik tedavi ile bu durumların büyük kısmı kontrol altına alınabilir.

4. Yanlış Protez Yerleşimi

Protez, dizin doğal anatomisine uygun olarak yerleştirilmelidir.
Eğer protezin açılarında hata varsa, diz ekleminde uyumsuzluk meydana gelir.

Bunun sonucunda:

• Yürürken sürekli ağrı,
• Eklem hareketlerinde zorlanma,
• Diz kapağında kayma hissi ortaya çıkar.

Yanlış yerleşim, mekanik yüklerin eklem yüzeyine eşit dağılmamasına neden olur. Bu durum genellikle revizyon ameliyatı gerektirir.

5. Sinir İrritasyonu veya Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu (CRPS)

Daha nadir görülen ancak tedavisi zor bir durumdur.

• Ameliyat sonrası sinirlerde aşırı hassasiyet gelişebilir.
• Yanma, batma, iğnelenme gibi nöropatik ağrılar ortaya çıkar.
• Diz çevresinde renk değişikliği, şişlik ve aşırı terleme görülebilir.

Bu durumda ağrı, ameliyat bölgesindeki gerçek doku hasarıyla orantısızdır ve sinir sisteminin aşırı duyarlı hale gelmesinden kaynaklanır.

Tedavi Yaklaşımları

• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon:
  Kas gücünü artırarak eklem hareketlerini düzeltir ve ağrıyı azaltır.
• İlaç ve Enjeksiyon Tedavileri:
  Ağrıyı kontrol altına almak için anti-enflamatuar ilaçlar veya eklem içi enjeksiyonlar uygulanabilir.
• Enfeksiyon Tedavisi:
  Enfeksiyon durumunda antibiyotik ve gerekirse cerrahi temizlik (debridman) yapılır.
• Revizyon Diz Protezi Ameliyatı:
  Protez gevşemesi, yanlış yerleşim veya ciddi enfeksiyon gibi durumlarda ikinci bir ameliyat gerekir.

Sonuç

Diz protezi ameliyatı sonrası ağrının ilk birkaç hafta içinde azalması normâldir.
Ancak 3 aydan uzun süren veya giderek artan ağrı, mutlaka detaylı olarak araştırılmalıdır.

Bursa ve çevre illerden (Kütahya, Bilecik, Yalova, Balıkesir) gelen hastalarımız, modern görüntüleme ve teşhis yöntemleri ile değerlendirilmektedir. Gerektiğinde revizyon ameliyatları güvenle yapılmaktadır.

Dr.Hanifi ÜÇPUNAR’ın “diz protezi sonrası geçmeyen ağrı” makalesi için tıklayınız

Robotik diz protezi hakkında bilgi almak için tıklayınız.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Geçmeyen Ağrı Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Diz protezi sonrası ağrı ne kadar sürer?

Genellikle ağrı ilk birkaç hafta içinde azalır. Ancak bazı hastalarda aylar sürebilir. 6 aydan uzun süren ağrı “geçmeyen ağrı” olarak değerlendirilir.

2. Protez sonrası ağrı normal midir?

Ameliyat sonrası erken dönemde ağrı normaldir. Fakat uzun süreli ve giderek artan ağrı normal kabul edilmez, araştırılmalıdır.

3. Geçmeyen ağrının nedenleri neler olabilir?

• Protezin gevşemesi
• Enfeksiyon
• Yumuşak doku sorunları (kas, bağ, sinir basısı)
• Mekanik problemler (protez uyumsuzluğu, yanlış hizalanma)
• Damar veya sinir kaynaklı ağrılar

4. Diz protezi sonrası enfeksiyon nasıl anlaşılır?

Kızarıklık, şişlik, ısı artışı, ateş ve sürekli ağrı varsa enfeksiyon ihtimali düşünülür.

5. Protezde gevşeme nasıl fark edilir?

• İstirahatte ve yük binerken devam eden ağrı
• Dizde güvensizlik hissi
• Röntgende protezin kemikten ayrılma bulguları

6. Ağrı sadece yumuşak doku kaynaklı olabilir mi?

Evet. Bazen kas zayıflığı, bağlarda gerginlik, diz çevresindeki sinir irritasyonu uzun süreli ağrıya neden olabilir.

7. Diz protezi sonrası ağrı için hangi tetkikler yapılır?

• Röntgen
• MR veya BT
• Enfeksiyon için kan testleri
• Gerekirse dizden sıvı alınarak analiz yapılır

8. Geçmeyen ağrı tedavi edilebilir mi?

Nedene göre tedavi değişir:

• Fizik tedavi ve egzersiz
• İlaç tedavisi
• Enfeksiyon varsa cerrahi temizlik veya protezin değiştirilmesi
• Protez gevşemişse revizyon protez ameliyatı

9. Her ağrı protez değişimi gerektirir mi?

Hayır. Çoğu ağrı basit nedenlerden kaynaklanır ve cerrahi gerekmeden tedavi edilebilir.

10. Geçmeyen ağrı yaşam kalitesini nasıl etkiler?

Yürümeyi, merdiven çıkmayı, sosyal hayatı kısıtlayabilir. Bu nedenle erken dönemde doktora başvurmak önemlidir.