Çok kullanılan bir eklemde zaman zaman ödem (doku aralarında sıvı birikmesi) ve şişlik görülebilir. El bileğinde ödem ve şişlik, çoğu zaman basit nedenlerle ortaya çıksa da bazı durumlarda ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.

Bu yazıda “el bileğinde ödem neden olur?”, “el bileğinde şişlik nasıl geçer?”, “hangi durumlarda doktora gitmek gerekir?” gibi sık sorulan soruları yanıtladık. İşte el bileğinde ödem ve şişlik hakkında bilmeniz gereken 10 önemli nokta…

1. El bileğinde ödem nedir?

Ödem, vücudun herhangi bir bölgesinde dokular arasında fazla sıvı birikmesiyle ortaya çıkar. El bileğinde ödem olduğunda, bilek çevresi normalden daha şiş, gergin ve bazen ağrılı görünebilir.

• Normalde dokular arasında az miktarda sıvı bulunur. Bu sıvı, hücrelerin beslenmesi ve atıkların taşınması için gereklidir.
• Ancak kan dolaşımı, lenf sistemi veya eklem yapılarında bir sorun olduğunda bu sıvı birikmeye başlar ve ödem oluşur.

Ödem, çoğu zaman geçici ve zararsızdır; fakat sürekli tekrar eden veya uzun süren ödem altta yatan bir hastalığın habercisi olabilir.

2. El bileğinde ödem neden olur?

El bileğinde ödemin birçok nedeni olabilir. En sık görülen sebepler şunlardır:

• Travma ve yaralanmalar: Düşme, burkulma, kırık veya çıkık sonrası dokularda sıvı birikimi olur.
• Tekrarlayan zorlanmalar: Bilgisayar başında uzun süre çalışmak, spor aktiviteleri, bileği sürekli zorlamak ödem oluşturabilir.
• Tendinit ve tenosinovit: Bilekteki tendonların iltihaplanması ödem ve ağrıya yol açar.
• Karpal tünel sendromu: Sinir sıkışması sonucu bilekte şişlik hissi olabilir.
• Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, lupus veya gut gibi iltihabi hastalıklar ödem ve şişlik yapar.
• Enfeksiyonlar: El veya bilekte gelişen enfeksiyon (ör. selülit) ciddi ödem sebebidir.
• Sistemik nedenler: Böbrek, kalp veya karaciğer hastalıkları da vücudun farklı bölgelerinde ödem oluşturabilir.

3. El bileğinde ödem belirtileri

Ödemin en belirgin belirtisi şişliktir, ancak bunun dışında şu bulgular da görülebilir:

• Bilek çevresinde şişlik ve gerginlik
• Ağrı veya hassasiyet
• Hareket kısıtlılığı (el ve bileğin esnekliği azalır)
• Kızarıklık ve ısı artışı (özellikle iltihap veya enfeksiyona bağlıysa)
• Sabahları daha belirgin şişlik (romatizmal nedenlerde sık görülür)

4. El bileğinde ödem nasıl geçer?

Ödemin tedavisi, sebebine göre değişir. Ancak genel olarak şu yöntemler ödemin azalmasına yardımcı olur:

• Dinlenme ve yük azaltma: Bileği zorlayan aktivitelerden kaçınmak gerekir.
• Soğuk uygulama: İlk 48 saatte soğuk kompres şişliği azaltır.
• Elin yukarıda tutulması: Ödemli bölgeyi kalp seviyesinden yukarıda tutmak sıvının dağılmasına yardımcı olur.
• Bileklik ve bandaj kullanımı: Kompresyon, ödemin azalmasını sağlar.
• Fizik tedavi ve egzersizler: Özellikle uzun süreli ödemlerde eklem hareketlerini artırmak için önerilir.

5. El bileğinde ödem tedavisi

Tedavi, nedene yönelik yapılmalıdır:

• Travma sonrası ödem: Soğuk uygulama, istirahat, bandaj.
• Romatizmal hastalıklar: Romatoloji uzmanı kontrolünde ilaç tedavileri.
• Enfeksiyonlar: Antibiyotik tedavisi gerekebilir.
• Kronik ödemler: Fizik tedavi, lenf drenaj masajı, özel egzersizler.

Doktor kontrolünde, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) da ödem ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.

6. El bileğinde ödem için bitkisel tedavi yöntemleri

Alternatif yöntemler tek başına yeterli olmasa da destekleyici olabilir:

• Zerdeçal ve zencefil: Doğal antiinflamatuar etkiye sahiptir.
• Yeşil çay: Antioksidan özelliği ödemi azaltabilir.
• Maydanoz ve kiraz sapı çayı: Vücutta sıvı atılımına yardımcı olur.
• Epsom tuzu banyosu: Ilık suya eklenen magnezyum tuzu ödemin azalmasına katkı sağlayabilir.

Not: Bitkisel yöntemler tıbbi tedavinin yerine geçmez, sadece destekleyici olarak kullanılmalıdır.

7. El bileğinde şişlik nedir?

Şişlik, ödemden farklı olarak bazen sadece sıvı değil, dokuların büyümesi veya iltihap sonucu da oluşabilir. Yani her şişlik ödem değildir. Şişlik şu nedenlerle olabilir:

• Yumuşak doku yaralanmaları
• Kist (örneğin ganglion kisti)
• İltihap veya enfeksiyon
• Romatizmal eklem hastalıkları
• Tümöral oluşumlar (seyrek görülür)

8. El bileğinde şişlik neden olur?

El bileğinde şişlik, genellikle travma veya iltihapla ilişkilidir. En sık nedenler şunlardır:

• Burkulma ve kırıklar
• Tendon iltihapları
• Eklem kistleri
• Gut hastalığı (ürik asit kristalleri eklemde şişlik yapar)
• Romatizmal eklem iltihapları

9. El bileğinde şişlik ve ağrı: En sık görülen nedenler

El bileğinde hem şişlik hem de ağrı varsa aşağıdaki tablolar akla gelir:

• Karpal tünel sendromu → Sinir sıkışması nedeniyle ağrı + şişlik hissi.
• Tendinit → El bileğini kullandıkça artan ağrı ve ödem.
• Artrit (eklem iltihabı) → Sabahları şişlik ve sertlik.
• Travmalar → Ani şişlik ve şiddetli ağrı.

10. El bileğinde şişlik tedavisi ve hangi doktora gidilir?

• Travma sonrası şişlik → Ortopedi uzmanına gidilmelidir.
• İltihap ve enfeksiyon kaynaklı şişlik → Enfeksiyon hastalıkları veya ortopedi.
• Romatizmal nedenler → Romatoloji uzmanı.
• Kist veya tümör şüphesi → Ortopedi / el cerrahisi.

11. El bileğinde şişlik ve morarma: Dikkat edilmesi gereken durumlar

Eğer şişliğe morarma eşlik ediyorsa bu çoğunlukla bir doku zedelenmesi, kas yırtığı veya kırık belirtisidir. Bu durumda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Sonuç

El bileğinde ödem ve şişlik, günlük yaşamı zorlaştıran yaygın bir durumdur. Basit travmalardan romatizmal hastalıklara kadar birçok nedeni olabilir. Kısa süreli şişlikler genellikle evde uygulanacak yöntemlerle düzelir. Ancak uzun süren, tekrar eden, ağrı ve morarma ile birlikte görülen şişlikler mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Unutmayın: Erken tanı, hem tedavinin başarısını artırır hem de ileride oluşabilecek eklem hasarlarını önler.

Dr. Yalkın Çamurcu’nun web sitesi için tıklayınız

Dr. Yalkın Çamurcu’nun özgeçmişi için tıklayınız