El Bileği Kırıkları
El bileği kırıkları, el bileğinde yer alan sekiz küçük kemikten birinin veya birden fazlasının kırılması sonucu oluşan yaralanmalardır. Bunun yanında önkol kemikleri olan radius ve ulna kemiklerinin alt kısımlarının kıırkları da el bileği kırıkları olarak tanımlanır. El bileği, elin hareketliliği ve işlevselliği açısından kritik bir rol oynar ve günlük yaşamda yoğun olarak kullanıldığı için kırılmaya oldukça yatkındır. Bu kırıklar, genellikle elin üzerine düşme sonucu meydana gelir ve çoğunlukla düşme sırasında ellerini koruma refleksi ile gelişir. El bileği kırıkları, hem gençlerde hem de yaşlılarda sıkça görülür, ancak her yaş grubunda farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.
El Bileği Kırıkları Türleri
El bileği kırıkları, kırığın yerine ve türüne göre sınıflandırılır. En yaygın el bileği kırığı türleri şunlardır:
- Colles Kırığı: El bileğini oluşturan raidus kemiğinin alt kısmının kırığıdır. Distal radius kırığı olarak da bilinen bu tür, el bileği kırıklarının en yaygın şeklidir. Genellikle elin avuç içi yukarı doğru olacak şekilde düşme sonucu oluşur.
- Smith Kırığı: Colles kırığının tam tersi mekanizme ile yine el bileğini oluşturan radius kemiğinde meydana gelen kırık tipidir. Bu tür kırık, genellikle avuç içi aşağı bakacak şekilde düşme sonucu meydana gelir ve radius kemiğinin ters yönde kırılmasına neden olur.
- Barton Kırığı: El bileğini oluşturan radius kemiğinin alt kısmında görülen bir kırık tipidir. Distal radius kırığının bir türü olan Barton kırığı, el bileğinin çıkığı ile birlikte görülen bir kırık tipidir ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.
- Skafoid Kırığı: Karpak kemikler 8 adettir. En sık kırık, skafoid kemik olarak adlandırılan karpal kemikte görülür. El bileğinde yer alan skafoid kemiği, açık el üstüne düşme veya doğrudan darbe sonucu kırılabilir. Skafoid kırıkları, genellikle zor iyileşir ve uzun süreli immobilizasyon gerektirebilir.
- Ulna At Uç Kırıkları: El bileğini oluşturan diğer bir kemik ulna kemiğidir. Bu kemik radius alt uç kırıkları ile birlikte veya tek başına kırılabilmektedir.
El Bileği Kırıkları Risk Faktörleri
El bileği kırıkları, çeşitli risk faktörlerinin etkisi altında daha sık meydana gelebilir. Bu risk faktörleri şunları içerir:
- Osteoporoz: Kemik yoğunluğunun azalması sonucu kemiklerin zayıflaması ve kırılmaya daha yatkın hale gelmesi ile karakterize edilen osteoporoz, özellikle yaşlılarda el bileği kırıkları riskini artırır.
- Spor Aktiviteleri: Spor yaparken düşme, çarpışma veya aşırı zorlama nedeniyle el bileği kırıkları meydana gelebilir. Özellikle futbol, basketbol, kayak, snowboard ve kaykay gibi sporlarda bu tür kırıklar yaygındır.
- Yüksekten Düşme: Yüksekten düşme sonucu oluşan darbeler, el bileği kırıkları için önemli bir risk faktörüdür. Düşme sırasında refleks olarak ellerin kullanılması, kırılma riskini artırır.
- Motorlu Taşıt Kazaları: Trafik kazaları sırasında el bileği üzerine uygulanan şiddetli kuvvetler, kemiklerde kırıklara neden olabilir.
El Bileği Kırıkları Nasıl Anlaşılır ?
El bileği kırıklarının belirtileri, kırığın ciddiyetine ve yerine bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki belirtiler sıkça görülür:
- Ağrı: El bileği kırıklarının en belirgin belirtisi ağrıdır. Bu ağrı genellikle ani başlar ve kırığın bulunduğu bölgede yoğunlaşır.
- Şişlik: Kırığın hemen ardından el bileğinde belirgin bir şişlik meydana gelir.
- Morarma: Kırığın olduğu bölgede kan damarlarının zedelenmesi sonucu morarma görülebilir.
- Hareket Kısıtlılığı: El bileğinin hareket ettirilmesi zorlaşır ve kırık bölgesinde hareket kısıtlılığı oluşur.
- Deformasyon: Bazı durumlarda, kırılan kemiklerin yer değiştirmesi sonucu el bileğinde deformasyon gözlemlenebilir.
El Bileği Kırıkları Tedavisi
El bileği kırıklarının tedavisi, kırığın türüne, şiddetine ve yerine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri genellikle aşağıdaki yöntemleri içerir:
- İmmobilizasyon (Alçı veya Atel): Çoğu el bileği kırığı, kemiklerin iyileşmesi için sabitlenmesi gereken immobilizasyon ile tedavi edilir. Alçı veya atel kullanımı, kırık kemiklerin doğru pozisyonda kaynamasını sağlar.
- Kapalı Redüksiyon: Kemiklerin yer değiştirdiği ancak cerrahi müdahale gerektirmeyen durumlarda, kapalı redüksiyon yöntemi ile kemikler manuel olarak yerine yerleştirilir ve ardından alçı veya atel uygulanır.
- Cerrahi Müdahale: Bazı el bileği kırıkları, özellikle yer değiştirmiş veya parçalı kırıklar, cerrahi müdahale gerektirir. Bu işlem sırasında, kırık kemikler metal plakalar, vidalar veya tellerle sabitlenir. Bu, kemiklerin doğru pozisyonda iyileşmesini sağlar ve stabiliteyi artırır.
- Fizik Tedavi: İyileşme sürecinde fizik tedavi, el bileğinin hareket kabiliyetini, gücünü ve esnekliğini geri kazandırmak için önemlidir. Fizik tedavi, el bileği kaslarını ve bağlarını güçlendirerek normal fonksiyonların geri kazanılmasına yardımcı olur.
El Bileği Kırıkları Sonrası İyileşme
El bileği kırıklarının tedavi sürecinin ardından rehabilitasyon, tam iyileşmenin sağlanması için kritik bir rol oynar. Rehabilitasyon süreci şu aşamalardan oluşur:
- İlk İyileşme Dönemi: Alçı veya atelin çıkarılmasının ardından, el bileği genellikle zayıf ve sert olur. Bu dönemde hafif egzersizler ile el bileğinin hareketliliği ve esnekliği artırılır.
- Fizik Tedavi Programı: Fizik tedavi uzmanı, el bileği fonksiyonlarını geri kazandırmak için özel bir egzersiz programı oluşturur. Bu program, el bileğinin tam hareket aralığını geri kazanmayı ve el gücünü artırmayı hedefler.
- Fonksiyonel Rehabilitasyon: El bileği normal işlevlerini yerine getirebilmek için günlük aktiviteler sırasında kullanılmalıdır. Fonksiyonel rehabilitasyon, hastaların el bileklerini yeniden tam olarak kullanabilmelerini sağlamak için tasarlanmıştır.
- Komplikasyonların Önlenmesi: Rehabilitasyon sürecinde, eklem sertliği, kaynamama veya yanlış kaynama gibi komplikasyonların önlenmesi için dikkatli bir takip ve tedavi uygulanır.
El Bileği Kırıkları İyileşme Süreci
El bileği kırıklarının iyileşme süresi, kırığın türüne ve tedavi yöntemine bağlı olarak değişir. Genellikle iyileşme süreci 6-12 hafta arasında değişir, ancak daha karmaşık kırıklarda bu süre uzayabilir. Rehabilitasyonun başarılı bir şekilde tamamlanması, el bileğinin tam işlevini geri kazanmasında büyük önem taşır.
Sonuç
El bileği kırıkları, doğru tedavi ve rehabilitasyon ile tamamen iyileşebilen yaralanmalardır. Ancak bu sürecin dikkatle yönetilmesi, komplikasyonların önlenmesi ve el bileğinin normal işlevinin geri kazanılması için kritik öneme sahiptir. Bursa Ortopedi ekibi olarak, el bileği kırıkları konusunda hastalarımıza en iyi tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini sunarak, sağlıklı bir iyileşme süreci sağlamayı hedefliyoruz.
Bu rehber, el bileği kırıkları hakkında bilinçlenmenize ve gerektiğinde doğru adımları atmanıza yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Sağlığınızla ilgili her türlü sorunda, uzman bir ortopediste başvurarak profesyonel destek almanız önemlidir.
El bileği kırıkları hakkında bilgi ve görüş almak için iletişim numaramıza mesaj atabilirsiniz
Doktorlarımızın web sitelerini ziyaret etmek için isimlere tıklayınız: